Okulların açılması bazı çocuklara çok zor gelebilir. Bütün yaz özgürce vakit geçirdikten sonra yeniden okulun kurallı ortamına dönmek gerçekten de büyük bir değişikliktir. Çocuklar gözyaşlarına boğulabilir, uykuları kaçabilir, öfke patlamaları yaşayabilir ya da kaygı durumunun diğer klasik belirtilerini gösterebilir.
Amerikan Psikoloji Derneği’nde de çalışan psikolog Lynn Bufka, “Okulların açılması herkes için bir geçiş dönemidir” diyor. “Çocuğun yaşı ne olursa olsun, isterse daha önce okula gitmiş olsun, bu böyledir.”
Çoğu zaman her şey standart ilerler, ne siz ne de çocuklarınız fazla zorlanmazsınız. Bazen de, yayınlandığında viral olan bu videoda olduğu gibi şeyler yaşanabilir. (Andrew şimdi birinci sınıfta ve gayet iyi.)
New Yorklu bir okul psikoloğu olan John Kelly, “Çocuklarınızda buna tanık olursanız paniğe kapılmayın,” diyor. “Çocukların çoğu belli bir oranda kaygıya kapılacaktır.”
Düşündüğünüzde sizin de benzer şeyler hissettiğinizi hatırlayabilirsiniz.
Aşağıda, anne babaların bu geçişi kolaylaştırmaları ve daha ciddi sorunları önceden fark edebilmeleri için dair öneriler bulunuyor:
Çocuğunuzu dinleyin
Lynn Bufka, çocuğunuzun yanında olun, diyor. Çocukların okulla ilgili soruları olduğunda ya da okul açıldıktan sonra o gün yaşadıkları heyecan dolu bir şeyi anlatmak istediklerinde onları dinlemelisiniz. Coşkuyu paylaşmak kaygıları azaltabilir.
Çocuklarınızın anlattığı şeylere kendinizi verin. Bufka, “Duygusal açıdan anne babalar, çocuklarının duygularını tecrübe edebilecekleri ve duygularını ifade ederken kullanacakları dili geliştirebilecekleri güvenli alandır,” diyor.
Ayrıntılara girin
Çocuğunuzu genel hatlarıyla dinlemekle kalmayın, ayrıntılara girin. Bufka, “Anne babaların, çocuklarının tam olarak neden dolayı kaygı hissettiğini keşfetmeleri önemlidir” diye belirtiyor.
Anne babalar, çocuklarını tam olarak neyin kaygılandırdığını –arkadaşlar, dersler, yeni bir öğretmen- bilirse, problemin çözümüne de yardımcı olabilirler.
Çözüm üretmelerine fırsat verin
Psikolog Eleanor Mackey, çocuklara, kendilerini iyi hissettirecek şeyler sorulmasını öneriyor.
“Bırakın çözüm üretsinler. Onlara, korktukları durumlarda kendilerini neyin iyi hissettireceğini sorun.”
Eğer fikir üretme konusunda yardıma ihtiyaç duyarlarsa, onlarla rolleri değişerek zor durumları yeniden ele alabilir, kullanabilecekleri stratejiler geliştirebilirsiniz.
Olumlu mesajlar verin
Olumlu bir beklenti hali yaratın. Çocuklarınızın okulda hevesle bekleyecekleri ve daha önce hoşlarına giden şeyleri konuşun. Örneğin arkadaşlarından ya da okul gezilerinden söz edin.
Geçmişteki başarılardan konuşun
Pek çok çocuk daha önce de gerilmiş ya da kaygılanmıştır, onlara benzer durumların üstesinden geldikleri zamanları hatırlatmanız işe yarayabilir.
Örneğin; “Geçen yılı hatırlıyor musun, hani yine böyle hissediyordun kendini? Atlatmıştın ama” gibi.
Lynn Bufka, çocuklara, daha önce de korkularının üstesinden geldiklerini ve kendilerini bekleyen zorlukları aşabilmek için yeterli donanımları olduğuna dair güven vermenin etkilerinin işi çok kolaylaştırabileceğini söylüyor.
Eleanor Mackey, böyle durumlarda ne diyeceğini kestiremeyen anne babalar için şöyle bir öneri sunuyor:
“Korktuğunu anlıyorum, sorun değil. Ama senin bunun üstesinden gelebileceğini de biliyorum. Geçen yıl da çok gergindin ama bunu aşmayı başardın. Harika bir yeni arkadaşın oldu, İspanyolcada çok iyiydin vs…”
Çocuğunuzun öğretmenine ulaşın
Mackey, “Anne babaların çocuklarının öğretmeniyle konuşmaktan çekinmesi beni şaşırtıyor” diyor. “O ebeveyn olmak istemiyorlar ya da çocuklarının sorunlu olarak yaftalanmasını istemiyorlar. Oysa öğretmenler anne babalarla görüşmeyi istiyorlar.”
Mackey bu durumu, eğitimcilerin her çocuğu ayrı ayrı anlamaya çalışmasına bağlıyor, anne babalarla görüşmek onlara zaman kazandırıyor. Sonuçta çocukları en iyi anne babaları tanır.
Çocuğunuz sınıfın önünde soru cevaplamaktan hoşlanmıyor olabilir, belki de onu kaygılandıran şey sınıfın tüm ilgisinin onun üzerinde olmasıdır; bunu öğretmenine söyleyin. Örneğin öğretmen bu bilgiyi sınıfını düzenlerken kullanabilir, belki küçük grup çalışmalarını tercih edebilir.
Anne babalar çocuklarına öğretmenleriyle görüştüklerini de söyleyebilir, bu hem onların kaygısını azaltabilir hem de büyüklerin onun yanında olduğu mesajını verir.
Rutininizi erken başlatın
Bufka, “Rutininizi okul açılmadan önce uygulamaya başlamanız her zaman işe yarar” diyor.
Sırt çantalarını, yemek kutularını, dosyalarıve diğer malzemeleri bulun. Çocuğunuzu planlama sürecine katılmasını ve eşyalarını hazırlamasını sağlayın.
Bufka, “Bu, çocuğunuza durumu ustalıkla idare ettiği hissini verir” diye açıklıyor. “Çocuğunuz kendisini bekleyen yeni şeyle ilgili hazırlıklara katıldığında durum üzerinde daha fazla kontrol sahibi olduğunu düşünür.”
Aileler genellikle tatilin son gününde bir eğlence olsun isterler ama bu durumu daha da zorlaştırabilir. John Kelly, “Bunun için okulların açılmasından önceki akşamı beklemeyin” diyor. “Okulla ilgili ayarlamaları gerçekten erken başlatmanız gerek.”
Yani, erken yatıp erken kalkılması gerekiyor.
Uykunun önemli olduğu konusunda hemfikir olsa da uyku düzenini bir gecede değiştirmek mümkün olmayabilir.
Mackey, “Çocukların ritimleri yazın gerçekten bozuluyor” diyor ve bu durum çocukları yetişkinlerin düşündüğünden daha fazla etkiliyor.
“Yorgun ve keyifsiz olduğumuzda küçük meseleler gözümüze çok büyük görünebilir” diye belirtiyor Mackey. “Uykusuzsanız daha çok kaygılanırsınız. Çocuklarınızın uykusunu alabileceği iyi bir uyku rutini sağlayın.”
Elbette tablet ve akıllı telefonlar yatağa girmeden önce kapatılmalı!
Prova yapın
Yeni bir okul ya da yeni bir semt söz konusuysa, çocuklarınızı bu durumla büyük gün gelmeden önce tanıştırın. Mackey, okulu ziyaret etmenin çok işe yarayacağını ve iyice alışmak için okula birkaç kez gitmeniz gerekebileceğini söylüyor. “Sadece bir kez gitmek, kaygıyı daha da artırabilir.”
Prova, okul yeni değilse bile işe yarayabilir. John Kelly bunu, Okula Yeniden Merhaba De olarak adlandırıyor.
Okullar açılmadan önce okula gitmek, kaygılı çocuklara daha önce burada olduklarını hatırlatmaya yarar. Okulların çoğu resmi ders yılı başlamadan önce açıktır, öğretmenler de genellikle okulda olur. Hele hele okulun bir alıştırma programı varsa, kaçırmayın.
Sosyal bağlantılar
Kelly, çocukların okullar açılmadan önce sosyal ilişkiler kurmasının gerçekten çok faydalı olduğunu belirtiyor. Çocukların çoğunun arkadaşlarıyla ilgili kaygıları vardır; “Sınıfımda kim olacak? Yemekte kiminle oturacağım? Serviste yanımda kim olacak?” gibi.
Özellikle daha büyük çocuklar için, arkadaşlarıyla ders programlarını karşılaştırmak onları oldukça yatıştırır.
Kıyafetlerle ilgili kaygıları küçümsemeyin
Anne babalar genellikle ilk gün ne giyileceğini önemsemezler ama bu, çocuklar için çok önemli olabilir. John Kelly bunun özellikle ortaokul ve lisede önem kazandığını belirtiyor.
Okuldan sonra rahatlayın
Mackey, okulun ilk gününden sonra çocuklara biraz mola verilmesini öneriyor. Bunun çok uzun olması gerekmiyor, 5 ya da 10 dakika bile yeterli olabilir. Çocukların böyle koşturmacalı bir günün ardından biraz dinlenmeye ihtiyacı olur. Bunu birlikte yaşamaya çalışın. Birkaç dakikalık bir aile sohbeti herkese iyi geldiği gibi size çocuklarınızla bir bağ kurma fırsatı verir.
Unutmayın: Kaygıyı yatıştırmak zaman alabilir
Kimse yeni bir duruma ilk günden uyum sağlayamaz, sabırlı olun. Her yeni gün yeni zorluklar demektir. Özellikle büyük öğrenciler için durum böyledir; yeni sınıflara, farklı öğretmenlere ve değişen ders programlarına uyum sağlamak kolay değildir.
Çocukların , okul açıldıktan sonraki ilk bir iki hafta zorluk yaşamaları normaldir. Kelly, “Her şey yenidir,” diyor. “Eski rutinlerine yeniden başlarlar ya da bazı rutinlerle ilk kez karşılaşırlar. Alışmak zaman alacaktır.”
Anne babalar da endişelenir
Bufka, “Anne babaların, okulda hep çocuklarla çalışan profesyonellerin bulunduğunu akıllarından çıkarmamaları önemlidir” diyor. Kelly de, çocukların anne babalarını örnek aldığını, bu yüzden sizin rahat davranmanızın çok büyük önem taşıdığını ekliyor.
Normal olmayan belirtiler
Tüm bunların yanı sıra, çocuğunuzun biraz yardıma ihtiyacı olduğunu gösteren başka belirtiler vardır. Çocuğunuzun gerçekten zorlanıyor olabilir, okula alışamayabilir ya da geceleri kaygı seviyesi artabilir.
Lynn Bufka, bir ebeveyn olarak yapabileceğiniz en iyi şeyin çocuklarınızın davranışlarındaki değişiklikleri gözlemlemeniz olduğunu söylüyor.
“Bir çocuk normalde yaptığı ya da yaparken zorlanmadığı şeyleri yapmayı reddediyorsa, bu bir şeylerin yolunda gitmediğinin habercisi olabilir.”
Çocuğunuzun başı okulda bir zorbayla derde girmiş olabilir ya da çocuğunuz gerçekten büyük bir yılgınlık hissediyor olabilir; bir psikologla görüşmeleri gerekebilir.
Bufka, bazı durumlarda okul kaygısının okulu reddetmeye kadar varabileceğini belirtiyor. Böyle bir durumda kesinlikle bir profesyonelden yardım almanız gerekir.
Kaynak: https://ww2.kqed.org/mindshift/2017/08/29/tips-to-help-kids-with-back-to-school-anxiety/